Pravni blog
ZAKON O IZMENAMA I DOPUNAMA ZAKONA O POSTUPKU REGISTRACIJE U AGENCIJI ZA PRIVREDNE REGISTRE – 6 KLJUČNIH IZMENA
Narodna skupština Republike Srbije, usvojila je dana 25.04.2019. godine, Zakon o izmenama i dopunama Zakona o postupku registracije [1] u Agenciji za privredne registre, koji je stupio na snagu 07-og maja 2019. godine. U nastavku teksta, slede taksativno nabrojane najznačajnije promene. Lica ovlašćena za podnošenje registracione prijave pred APR-om (član 5/5a). Zakonom[2] je bilo predviđeno samo da se postupak registracije pokreće podnošenjem prijave Agenciji za privredne registre, i da se može pokrenuti i po službenoj dužnosti, dok je sada izmenama i dopunama Zakona tačno precizirano koja to lica mogu podneti registracionu prijavu: 1) lice ovlašćeno za zastupanje pravnog lica; 2) zakonom ovlašćeno lice za registraciju podataka propisanih zakonom; 3) osnivač u postupku osnivanja privrednog društva; 4) fizičko lice koje se registruje ili je registrovano kao preduzetnik; 5) za registraciju prenosa udela u privrednom društvu može biti i sticalac odnosno prenosilac udela; 6) za registraciju ostavke lica ovlašćenog za zastupanje može biti i lice koje daje ostavku. Na ovaj način, zakonodavac je pokušao da reši vrlo česte nedoumice u pogledu toga, ko treba da potpiše registracionu prijavu, a koje su do sada predstavljale jedan od učestalijih razloga odbacivanja prijava od strane Agencije za privrede registre i plaćanja dodatnih taksi za registraciju. Upis zabeležbe (član 8.) Postupak upisa zabeležbe, Zakonom[3] je bio veoma šturo opisan, i to samo propisivanjem da se upis zabeležbe vrši na osnovu prijave ili po službenoj dužnosti, ako registrator dođe do saznanja o činjenicama i dokumentima, koja su od značaja za pravni promet, što je izmenama i dopunama malo detaljnije propisano. Tako sada, ako registrator oceni da činjenice i dokumenta nisu od značaja za pravni promet ili nisu u vezi sa podacima i dokumentima koji su predmet registracije, on u roku od pet radnih dana od dana podnošenja prijave rešenjem odbija prijavu. Ako nisu ispunjeni uslovi za upis zabeležbe podataka i dokumenata koji su kao predmet zabeležbe propisani posebnim propisom, registrator rešenjem odbacuje prijavu i utvrđuje koji to uslovi za registraciju nisu ispunjeni. Elektronsko podnošenje registracione prijave (član 11.) Do ovih izmena i dopuna, Zakonom[4] je samo bilo predviđeno da se elektronska prijava podnosi Agenciji za privredne registre putem korisničke aplikacije, te da se potpisivanje elektronske prijave i dokumenata, kao i overa elektronskih dokumenata vrši u skladu sa propisima kojima se uređuje elektronski potpis i elektronski dokument. Sada je zakonodavac predvideo i način validacije kvalifikovanog elektronskog potpisa na prijavi i dokumentima koja se prilažu uz prijavu. Tako će registrator vršiti validaciju kvalifikovanog elektronskog potpisa na prijavi prema vremenu prijema prijave, a validaciju kvalifikovanog elektronskog potpisa na dokumentima koja se prilažu uz prijavu prema vremenu učitavanja dokumenata u korisničku aplikaciju, osim u slučaju kada su dokumenta snabdevena kvalifikovanim elektronskim vremenskim žigom. U trenutku validacije kvalifikovanog elektronskog potpisa Agencija će činjenicu validnosti tog potpisa potvrditi kvalifikovanim elektronskim vremenskim žigom. Radi lakšeg razumevanja ovih izmena, pokušaćemo da Vam približimo značenje određenih pojmova,koji se u ovom članu 11. pominju, putem njihovih definicija propisanih Zakonom o elektronskom dokumentu, elektronskoj indetifikaciji i uslugama od poverenja u elektronskom poslovanju[5]. elektronski potpis – je skup podataka u elektronskom obliku koji su pridruženi ili logički povezani sa drugim (potpisanim) podacima u elektronskim obliku tako da se elektronskim potpisom potvrđuje integritet tih podataka i identitet potpisnika (Vaše ime, prezime, matični broj itd.); kvalifikovani elektronski potpis – napredni elektronski potpis koji je kreiran kvalifikovanim sredstvom za kreiranje elektronskog potpisa i koji se zasniva na kvalifikovanom sertifikatu za elektronski potpis (onaj koji je izdat od strane MUP-a, Privredne komore, Pošte Srbije i sl.); validacija- postupak provere i potvrđivanja ispravnosti elektronskog potpisa (da li je izdat od strane ovlašćene institucije, da li sadrži sve podatke i sl.); elektronski vremenski žig – zvanično vreme pridruženo podacima u elektronskom obliku kojim se potvrđuje da su ti podaci postojali u tom vremenskom trenutku; kvalifikovani elektronski vremenski žig – elektronski vremenski žig koji ispunjava uslove utvrđene zakonom za kvalifikovani elektronski vremenski žig (da je povezan sa koordiniranim univerzalnim vremenom (UTC) tako da se sprečava svaka mogućnost promene podataka koja se ne može otkriti; da je zasnovan na preciznom vremenskom izvoru; da je izdat od strane pružaoca usluge izdavanja kvalifikovanog vremenskog žiga;da je potpisan, odnosno pečatiran od strane pružaoca usluge izdavanja kvalifikovanog vremenskog žiga pomoću naprednog elektronskog potpisa ili naprednog elektronskog pečata). Rok za postupanje registratora (član 15.) Registrator će za postupanje i donošenje odluke o Vašoj registracionoj prijava od sada umesto PET DANA, imati rok za postupanje od PET RADNIH DANA. Ukoliko registrator ne donese odluku u roku od pet radnih dana, smatraće se da je prijava usvojena. Imajući u vidu činjenicu da elektronske prijave mogu biti podnete i vikendom, neradnim danima, za vreme verskih i državnih praznika, te da bi rok od pet dana mogao isteći do prvog radnog dana postupajućeg registratora i na taj način bi se otvorio put ka automatskom usvajanju prijava, koje ne ispunjavaju sve usluve za registraciju propisane zakonom, uvođenjem novog roka zakonodavac je našao rešenje da to izbegne. Ukoliko je elektronska prijava podneta neradnog dana, smatraće se da je primljena prvog narednog radnog dana, od kada i počinje da teče rok registratora za postupanje po prijavi. Žalba na odluke registratora (član 25.) Pre stupanja na snagu izmena i dopuna Zakona, žalbu na odluku registratora moglo je da podnese samo ono lice, koje je registracionu prijavu i podnelo. Sada žalbu na odluku registratora može podneti svako lice, koje je Zakonom ovlašćeno za ponošenje registracionih prijava. (videti tačku 1. ovog teksta). Postupanje registratora po odlukama drugostepenog organa (član 34./34a) Ove izmene se pre svega odnose na brisanje registracije osnivanja i promene registrovanih podataka na osnovu odluke drugostepenog organa o poništavanju, odnosno ukidanju konačne odluke nadležnog registratora, a na osnovu tužbe lica, koje ima pravni interes da zahteva utvrđenje, da je registracija osnivanja privrednog društva ništava. Ukoliko se poništi, odnosno ukine odluka nadležnog registratora o registraciji osnivanja privrednog
ZAKON O DETEKTIVSKOJ DELATNOSTI
Ovim zakonom uređen je rad pravnih lica, preduzetnika i fizičkih lica koji vrše detektivske poslove,uslovi za njihovo licenciranje,način vršenja poslova i ostvarivanje nadzora nad njihovim radom. Pravna lica i preduzetnici registrovani za obavljanje detektivske delatnosti,odn. fizička lica koja se zapošljavaju radi obavljanja detektivskih poslova ne mogu vršiti poslove koji su u isključivoj nadležnosti državnih organa i primenjivati operativne metode i sredstva,koje nadležni organi vrše i primenjuju na osnovu posebnih propisa. Detektivska delatnost predstavlja delatnost razvrstanu u oblast administrativnih i pomoćnih uslužnih delatnosti, u granu i grupu istražnih delatnosti,koja obuhvata istražne i detektivske usluge i aktivnosti svih privatnih istražitelja bez obzira na to za koga i šta istražuju.Istražne i detektivske usluge su poslovi prikupljanja,obrade podataka i prenosa informacija od strane pravnih lica i preduzetnika za detektivsku delatnost kao rukovalaca i zaposlenih detektiva kao obrađivača. Detektiv je fizičko lice koje je zaposleno u pravnom licu za detektivsku delatnost i koje ima licencu za obavljanje detektivskih poslova,dok je samostalni detektiv detektiv koji samostalno obavlja detektivsku delatnost pod uslovima iz ovog zakona i registrovan je u skladu sa propisima kao preduzetnik.Licenca predstavlja rešenje kojim se pravnim licima i preduzetnicima,kao i fizičkim licima koji ispunjavaju propisane uslove, dozvoljava obavljanje detektivske delatnosti.Legitimacija je javna isprava za legitimisanje lica koja vrše detektivske delatnosti. Bezbednosna provera predstavlja skup mera i radnji kojima se utvrđuje postojanje ili nepostojanje bezbednosne smetnje,koju u skladu sa Zakonom o policiji vrši Ministarstvo unutrašnjih poslova. Bezbednosna smetnja predstavlja činjenicu koja onemogućava izdavanje licence za vršenje detektivskih poslova i ona će postojati: 1) ako je lice pravnosnažno osuđeno na kaznu zatvora ili se protiv njega vodi postupak za sl.krivična dela: protiv života i tela, protiv sloboda i prava čoveka i građanina, protiv polne slobode, protiv braka i porodice, protiv imovine, protiv zdravlja ljudi, protiv opšte sigurnosti ljudi i imovine, protiv ustavnog uređenja i bezbednosti Republike Srbije, protiv državnih organa, protiv javnog reda i mira, protiv čovečnosti i drugih dobara zaštićenih međunarodnim pravom, odn. ako mu je pravnosnažnom presudom izrečena neka od sl.mera bezbednosti: zabrana vršenja poziva, delatnosti i dužnosti, obavezno psihijatrijsko lečenje i čuvanje u zdravstvenoj ustanovi, obavezno psihijatrijsko lečenje na slobodi, obavezno lečenje narkomana ili obavezno lečenje alkoholičara, za vreme na koje je mera izrečena; 2)ako je pravnosnažno kažnjavano u poslednje četiri godine za prekršaje iz oblasti javnog reda i mira za koje je propisana kazna zatvora i prekršaje propisane zakonom kojim se uređuje oružje i municija, odn. ako mu je pravnosnažnom presudom izrečena zaštitna mera:zabrane vršenja određenih delatnosti ili zabrana odgovornom licu da vrši određene poslove, obavezno lečenje zavisnika od alkohola i psihoaktivnih supstanci i obavezno psihijatrijsko lečenje za vreme na koje je mera izrečena;3)ako je na osnovu bezbednosne provere u mestu prebivališta, boravišta, rada, utvrđeno da lice svojim ponašanjem, navikama i sklonostima ukazuje da će predstavljati opasnost za sebe ili druge i javni red i mir. Detektivsku delatnost mogu obavljati pravna lica za detektivsku delatnost i preduzetnik za detektivsku delatnost, a detektivske poslove može obavljati detektiv, ako imaju licencu za obavljanje detektivske delatnosti, odn. detektivskih poslova izdatu od strane Ministarstva unutrašnjih poslova. Kako bi se izdala licenca za obavljanje detektivske delatnosti određenom pravnom licu moraju biti ispunjeni sl. uslovi: da je upisano u registar privrednih subjekata u Republici Srbiji, sa odgovarajućom šifrom delatnosti; da ima akt o sistematizaciji radnih mesta, sa opisom poslova i ovlašćenjima zaposlenih za svako radno mesto; da ima najmanje dva zaposlena detektiva; da ima odgovarajući poslovni prostor; da ima odgovorno lice u pravnom licu koje je državljanin Republike Srbije, koje je punoletno, ima visoko obrazovanje i prošlo je bezbednosnu proveru u skladu sa ovim zakonom. Prva dva uslova kao i četvrti koji su propisani za izdvanje licence za obavljanje detektivske delatnosti pravnom licu mora ispuniti i preduzetnik kako bi mu se izdala licenca za obavljanje detektivske delatnosti. Neophodno je i da poseduje licencu za vršenje detektivskih poslova koja se izdaje fizičkom licu. Licenca za vršenje detektivskih poslova može se izdati fizičkom licu ukoliko ispunjava sl.uslove: 1) mora biti državljanin Republike Srbije sa prijavljenim prebivalištem na teritoriji Republike Srbije; 2) mora imati najmanje stečeno visoko obrazovanje na studijama prvog stepena (osnovne akademske studije i osnovne strukovne studije), odn. na studijama u trajanju do tri godine; 3) mora proći odgovarajuću bezbednosnu proveru; 4) mora biti psihofizički sposobno za obavljanje detektivskih poslova, što dokazuje lekarskim uverenjem nadležne zdravstvene ustanove; 5) mora savladati program obuke i osposobljavanja za vršenje detektivskih poslova; 6) mora položiti stručni ispit za detektiva pred komisijom Ministarstva. Smatra se da je lice koje ima pet godina radnog iskustva na poslovima ovlašćenog policijskog službenika, poslovima odbrane, bezbednosno-obaveštajnim, na sudijskoj i tužilačkoj funkciji, kao i na stručnim poslovima u sudu ili javnom tužilaštvu, ispunilo uslov savlađivanja programa obuke i osposobljavanja za vršenje detektivske delatnosti. Pravno lice za detektivsku delatnost, odnosno preduzetnik za detektivsku delatnost mora posedovati odgovarajući prostor koji je obezbeđen od provale i neovlašćenog pristupa kao i da obezbedi kasu ili sef za čuvanje zbirki podataka i dr. evidencija, u skladu sa propisima o tajnosti podataka. Zahtev za izdavanje licence podnosi se nadležnoj policijskoj upravi po mestu sedišta pravnog lica i preduzetnika, odn. prebivališta/boravišta fizičkog lica. Licenca važi pet godina, a licu kome istekne važenje licence, na njegov zahtev, izdaje se nova licenca pod uslovima za izdavanje licence utvrđenim ovim zakonom. Zahtev za izdavanje nove licence može se podneti najranije 45 dana pre isteka važeće licence i o njemu se odlučuje rešenjem.Ako ne ispunjavaju propisane uslove,rešenjem će se odbiti zahtev za izdavanje licence pravnom licu, preduzetniku i fizičkom licu. Ako pravno lice ili preduzetnik za detektivsku delatnost prestane da ispunjava uslove za izdavanje licence ili se utvrdi da je licenca izdata na osnovu netačnih ili neistinitih podataka ili ne počne da obavlja detektivsku delatnost u roku od tri meseca od dana konačnosti rešenja kojim se dozvoljava obavljanje detektivske delatnosti ili prestane da obavlja detektivsku delatnost, rešenjem će im se oduzeti licenca.Detektivu će rešenjem biti oduzeta licenca ako prestane da ispunjava uslove za izdavanje licence ili se utvrdi da je licenca izdata na osnovu netačnih ili neistinitih podataka. Detektiv dostavlja stranci pisanim izveštajem sva obaveštenja i podatke koje je
ZAKON O CENTRALNOM REGISTRU OBAVEZNOG SOCIJALNOG OSIGURANJA
Zakonom o centralnom registru obaveznog socijalnog osiguranja (“Sl. glasnik RS”, br. 95/2018) uređeni su:osnivanje, organi i delatnost Centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja, odnosi između Centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja i organizacija obaveznog socijalnog osiguranja, organa nadležnog za poslove javnih prihoda, organa i organizacija nadležnih za registraciju pravnih i fizičkih lica, organa koji vode službene evidencije i registre o ličnim statusima građana i podataka koji su od značaja za obveznike uplate doprinosa, odnosi Centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja sa drugim pravnim subjektima, kao i druga pitanja od značaja za rad Centralnog registra obaveznog socijalnog osiguranja. Jedinstvena baza podataka predstavlja elektronski vođenu baza podataka o obveznicima doprinosa za obavezno socijalno osiguranje, osiguranicima i osiguranim licima u koju se podaci unose i čuvaju u skladu sa zakonom. U organizacije obaveznog socijalnog osiguranja spadaju organizacije za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje, zdravstveno osiguranje i osiguranje za slučaj nezaposlenosti. Obveznik doprinosa predstavlja osiguranika i poslodavaca ili isplatioca prihoda na čiji teret se plaća doprinos dok je osiguranik fizičko lice obavezno osigurano prema zakonima koji uređuju sistem obaveznog socijalnog osiguranja. Osiguranici i članovi porodica osiguranika koji ostvaruju prava iz obaveznog socijalnog osiguranja smatraju se osiguranim licima. Jedinstvena prijava predstavlja elektronski propisani obrazac u koji podnosilac unosi odgovarajuće podatke radi registracije početka obaveznog socijalnog osiguranja, promena u toku osiguranja i odjave sa osiguranja dok registracija osiguranika i osiguranih lica predstvlja registraciju podataka iz jedinstvene prijave na obavezno socijalno osiguranje, promena podataka u toku osiguranja i odjava sa obaveznog socijalnog osiguranja.Upravni odbor i direktor su organi Centralnog registra. U sastav upravnog odbora ulazi po jedan predstavnik Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje, Republičkog fonda za zdravstveno osiguranje, Nacionalne službe za zapošljavanje, Poreske uprave i Agencije za privredne registre. Vlada ih imenuje na period od četiri godine, a takođe ih i razrešava dužnosti. Članovi upravnog odbora tu dužnost vrše bez naknade. Upravni odbor obavlja između ostalih sl.poslove: 1)donosi Statut i dr.opšte akte; 2) usvaja izveštaj o poslovanju i završni račun; 3)donosi godišnji program rada. Vlada daje saglasnost na Statut i imenuje direktora Centralnog registra na pet godina a takođe i razrešava. Centralni registar obavlja poslove iz oblasti obaveznog socijalnog osiguranja koji se između ostalih odnose na: 1)uspostavljanje i vođenje Jedinstvene baze podataka; 2)vođenje Registra zaposlenih, izabranih, imenovanih, postavljenih i angažovanih lica kod korisnika javnih sredstava; 3)registraciju osiguranika i osiguranih lica; 4)dodeljivanje jedinstvenog broja; 5)evidenciju registrovanih obveznika doprinosa, na osnovu podataka preuzetih od organa i organizacija nadležnih za registraciju; 6)evidenciju o osnovicama doprinosa i uplaćenim doprinosima za obavezno socijalno osiguranje po svim osnovama i periodima na koje se te uplate odnose; 7)evidentiranje obrađenih podataka o obračunatim i naplaćenim doprinosima za obavezno socijalno osiguranje po poslodavcu, odnosno isplatiocu prihoda na mesečnom nivou; 8)dodatna analiza podataka o obračunatim i naplaćenim doprinosima za obavezno socijalno osiguranje po osiguraniku po svim osnovama prilikom svake isplate i izveštavanje Poreske uprave o uočenim nepravilnostima; 9)evidentiranje obrađenih podataka o obračunatim i naplaćenim doprinosima za obavezno socijalno osiguranje po osiguraniku na mesečnom nivou; 10)usaglašavanje podataka o obveznicima doprinosa i osiguranim licima kojima raspolažu Poreska uprava, organizacije za obavezno socijalno osiguranje i drugi organi i organizacije; 11)obezbeđivanje elektronske povezanosti sa drugim registrima i bazama podataka koje se vode u Republici Srbiji, a imaju značaja za obveznike doprinosa i osigurana lica. Centralni registar vodi Jedinstvenu bazu podataka osiguranika, osiguranih lica i evidenciju obveznika doprinosa koja je uspostavljena na osnovu postojećih baza podataka koje vode organizacije obaveznog socijalnog osiguranja i Poreska uprava. Registracijom osiguranika i osiguranih lica podnošenjem jedinstvene prijave u elektronskom obliku i ažuriranjem podataka iz postojećih nadležnih registara,baza podataka i službenih evidencija,koje se vode u Republici Srbiji unose se u jedinstvenu bazu Centralnog registra podaci o osiguranicima, osiguranim licima i obveznicima uplate doprinosa. Registar osiguranika, odn. osiguranih lica, kao i evidencija obveznika doprinosa u jedinstvenoj bazi podataka sadrži između ostalih sl.podatke: 1)za osiguranike: jedinstveni matični broj građana, lični broj osiguranika, prezime i ime, pol, ime jednog roditelja, evidencioni broj za strane državljane, jedinstveni broj dodeljen od strane Centralnog registra, dan, mesec i godinu rođenja, opštinu, mesto i adresu prebivališta, državljanstvo, zanimanje,vrstu i nivo kvalifikacije,odn.obrazovanja koji su uslovi za radno angažovanje na određenim poslovima,odn.radnom mestu, vrstu i nivo kvalifikacije, odn. obrazovanja koje lice ima, datum početka osiguranja; 2)za osigurana lica: prezime i ime, jedinstveni matični broj građana, lični broj osiguranog lica, jedinstveni broj dodeljen od strane Centralnog registra, pol, dan, mesec i godinu rođenja, srodstvo sa osiguranikom, adresu prebivališta; 3)za obveznike doprinosa: naziv i sedište obveznika plaćanja doprinosa, jmbg preduzetnika/fizičkog lica, opštinu sedišta pravnog lica / preduzetnika, adresu fizičkog lica; sedište i adresu mesta rada, šifru delatnosti, matični broj registra i poreski identifikacioni broj poslodavca, opštinu u kojoj se nalazi nepokretnost, jedinstveni broj dodeljen od strane Centralnog registra. Podnošenjem jedinstvene prijave u elektronskom obliku od strane podnosioca jedinstvene prijave vrši se registracija osiguranika i osiguranih lica u Centralni registrar. Ona se podnosi najkasnije pre stupanja zaposlenog i drugog radno angažovanog lica na rad,odn. u roku od tri radna dana od dana početka obavljanja delatnosti,odn. od dana prestanka zaposlenja, prestanka obavljanja poslova ili obavljanja delatnosti,odn. od dana nastale promene u toku osiguranja. Podnosilac jedinstvene prijave ima obavezu da se registruje na portalu, odn. da potvrdi svoj identitet korišćenjem kvalifikovanog elektronskog sertifikata izdatog od ovlašćenog pružaoca usluge od poverenja. Podnosioci jedinstvene prijave između ostalih su: 1)pravno, odn.fizičko lice tj. poslodavac za osiguranike zaposlene; 2)osiguranik koji je sam obveznik plaćanja doprinosa; 3)organ nadležan za vođenje registra privrednih subjekata,organizacija, saveza,udruženja i osiguranika koji u skladu sa zakonom samostalno obavljaju privrednu delatnost; 4)organizacija za obavezno penzijsko i invalidsko osiguranje za korisnike penzije i prava na novčane naknade koja su ova prava ostvarila prema propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju,kao i za lica uključena u obavezno socijalno osiguranje prema propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju; 5)organizacija za obavezno zdravstveno osiguranje za lica za koja se doprinos za zdravstveno osiguranje plaća iz budžeta Republike Srbije i članove njihovih porodica, za lica koja su uključena u obavezno zdravstveno osiguranje prema propisima o zdravstvenom osiguranju i članove njihovih porodica i za lica za koja republički fond utvrdi svojstvo osiguranog lica u skladu sa zakonom.Lice koje poseduje kvalifikovani
IZVRŠENJE PREKRŠAJA
Izvršenje prekršaja se sastoji iz tri elementa prekršaja: radnje izvršenja prekršaja, vremena izvršenja prekršaja i, mesta izvršenja prekršaja. Radnja izvršenja prekršaja: Na osnovu člana 10. Zakona o prekršajima[1], prekršaj može biti izvršen činjenjem ili nečinjenjem. Prekršaj je izvršen nečinjenjem kad je propuštanje da se preduzme određeno činjenje propisom predviđeno kao prekršaj. Vreme izvršenja prekršaja: S obzirom na to, da prekršaj može biti izvršen samo činjenjem ili nečinjenjem. Vreme kad je izvršen prekršaj, predstavlja vreme kada je učinilac radio (činjenje) ili bio dužan da radi (nečinjenje), bez obzira kada je posledica nastupila. Mesto izvršenja prekršaja: Prema članu 12. Zakona o prekršajima[2], prekršaj je izvršen kako u mestu gde je učinilac radio ili bio dužan da radi, tako i u mestu gde je posledica nastupila. Nema prekršaja, ako je: radnja propisana kao prekršaj učinjena u nužnoj odbrani; radnja propisana kao prekršaj učinjena u krajnjoj nuždi. učinilac postupao pod dejstvom neodoljive sile. Izuzetak, za pokušaj prekršaja učinilac će se kazniti samo ako je to posebno propisano. Nužna odbrana: je ona odbrana koja je neophodno potrebna da učinilac od svog dobra ili od dobra drugoga odbije istovremeni protivpravni napad. Zakon o prekršajima popisuje, da se učinilac može blaže kazniti, ako je prekoračio granice nužne odbrane. Učinilac se može osloboditi od kazne, ako je to prekoračenje učinio pod naročito olakšavajućim okolnostima. Krajnja nužda: postoji ako je prekršaj učinjen da učinilac otkloni od svog dobra ili dobra drugog istovremenu neskrivljenu opasnost koja se na drugi način nije mogla otkloniti, i ako pri tome učinjeno zlo nije veće od zla koje je pretilo. Isti slučaj, kao i kod nužne odbrane, učinilac se može osloboditi od kazne, ako je to prekoračenje učinjeno pod posebno olakšavajućim okolnostima, Sila i pretnja: ako su korišćene u izvršenju prekršaja, učinilac se može blaže kazniti, ako se sila i pretnja ne mogu smatrati neskrivljenom opasnošću u smislu člana 14. Zakona o prekršajima[3]. [1] Zakon o prekršajima, “Sl. glasniku RS”, broj 65/2013, 13/2016 i 98/2016-OUS [2] Ibid. [3] Ibid. Autor teksta: PRATITE NAS NA INSTAGRAMU: kliknite ovde.PRATITE NAS NA FACEBOOK-U: kliknite ovde. *Napomena: Tekstovi u okviru projekta, priredjeni su u vidu stručnih radova i predstavljaju vrstu pisanog rada koji sadrži korisne priloge iz domena određene struke. Stručni rad ne mora biti izvorno istraživanje i ne mora sadržati nove, originalne naučne spoznaje i rezultate. Njegova osnovna svrha sastoji se u prikupljanju i tumačenju već poznatih činjenica, informacija, stavova i teorija, na način koji doprinosi širenju naučnih spoznaja, razvijanju novih pristupa u interpretaciji i primeni postojećih naučnih rezultata i prilagođavanju tih rezultata potrebama savremene teorije i prakse. Udruženje Nomotehnički Centar iz Beograda, ne odgovara za tumačenje prikupljenjih činjenica, informacija, stavova i teorija u autorskom radu, svaki autor odgovara za tačnost informacija u svom radu. Svako kopiranje, umnožavanje, objavljivanje i distribuiranje celine ili delova teksta predstavlja povredu autorskog prava i krivično delo (shodno odredbama Zakona o autorskom i srodnim pravima i Krivičnog zakonika).Korišćenje delova teksta dozvoljeno je shodno autorskom pravu i uz saglasnost Udruženja Nomotehnički Centar kao i autora: Jelica Kusmuk. ODRICANJE OD ODGOVORNOSTI – Sadržaj internet mesta služi u informativne i edukativne svrhe. Odgovarajući pravni instrumenti imaju prednost u odnosu na informacije sadržane na internet prezentaciji. Udruženje Nomotehnički Centar iz Beograda ne prihvata odgovornost za bilo kakvu upotrebu infromacija sadržanih na internet prezentaciji.
SVRHA PREKRŠAJNIH SANKCIJA
Prema članu 2. Zakona o prekršajima[1]: “Prekršaj je protivpravno delo koje je zakonom ili drugim propisom nadležnog organa određeno kao prekršaj i za koje je propisana prekršajna sankcija.” Za prekršaj niko ne može da bude kažnjen, niti se prema tom licu mogu izvršiti bilo koje prekršajne sankcije, pod uslovom ako to izvršeno delo nije bilo zakonom predviđeno kao prekršaj, i da nije propisano kojom vrstom i visinom sankcije lice koje izvršilo prekršaj može biti kažnjeno. Prekršaji se propisuju putem zakona ili udredbom, odlukom skupštine autonomne pokrajine, skupštine opštine, skupštine grada i skupštine grada Beograda. Spomenuti organi koji su ovlašćeni da propisuju prekršajne sankcije ne mogu to pravo preneti na druge organe. Prema članu 5, Zakona o prekršajima[2]: “…svrha propisivanja, izricanja i primene prekršajnih sankcija je da građani poštuju pravni sistem i da se ubuduće ne čine prekršaji.” Uticaj sankcija na učinioce prekršaja, sud deli uverenje da bi izrečene sankcije trebalo da utiču na okrivljenog da ubuduće ne čine prekršajna dela, u kom slučaju će biti ostvarena njihova svrha. U sudskoj praksi, sud nalazi da se opravdano može očekivati da će se i minimalno izrečenim novčanim kaznama postići svrha kažnjavanja odnosno da će se okrivljeni ubuduće kloniti činjenja prekršaja i bez strožijih kazni. To sve u slučaju ako je okrivljeno odgovorno lice priznalo učinjeni prekršaj, a prekršajem nisu nastupile štetne posledice (okolnosti olakšavajuće prirode) opravdano se može očekivati da će se i minimalno izrečenim kaznama postići svrha kažnjavanja. Takođe, izrečena kazna mora biti primerena težini učinjenog prekršaja, stepenu prekršajne odgovornosti okrivljenih, ali i društvene opasnosti izvršenog prekršajnog dela zbog čega se i očekuje da će ostvariti svoju svrhu. Dakle, sankcija je pravilno odmerena, ako se njome ostvaruje svrha prevencije. Ukoliko je propisano da se uz glavnu kaznu može izreći i zaštitna mera, to govori da izricanje mere nije obavezno, te da se u svakom konkretnom slučaju mora ispitati osnovanost izricanja takve mere, kojom bi se postigla svrha kažnjavanja. Prilikom izricanja zaštitne mere mora se ispitati osnovanost u konkretnom slučaju, a posebno imajući u vidu ličnost okrivljenog i njegovu raniju neosuđivanost, kao i težinu izvršenog prekršaja, kako mera ne bi predstavljala odmazdu, što nije cilj kažnjavanja. Izvori i literatura: Zakon o prekršajima („Sl. glasnik RS“, br. 98/16) Sudska praksa Prekršajnog apelacionog suda. [1] Zakon o prekršajima („Sl. glasnik RS“, br. 98/16) [2] Ibid. Autor teksta: PRATITE NAS NA INSTAGRAMU: kliknite ovde.PRATITE NAS NA FACEBOOK-U: kliknite ovde. *Napomena: Tekstovi u okviru projekta, priredjeni su u vidu stručnih radova i predstavljaju vrstu pisanog rada koji sadrži korisne priloge iz domena određene struke. Stručni rad ne mora biti izvorno istraživanje i ne mora sadržati nove, originalne naučne spoznaje i rezultate. Njegova osnovna svrha sastoji se u prikupljanju i tumačenju već poznatih činjenica, informacija, stavova i teorija, na način koji doprinosi širenju naučnih spoznaja, razvijanju novih pristupa u interpretaciji i primeni postojećih naučnih rezultata i prilagođavanju tih rezultata potrebama savremene teorije i prakse. Udruženje Nomotehnički Centar iz Beograda, ne odgovara za tumačenje prikupljenjih činjenica, informacija, stavova i teorija u autorskom radu, svaki autor odgovara za tačnost informacija u svom radu. Svako kopiranje, umnožavanje, objavljivanje i distribuiranje celine ili delova teksta predstavlja povredu autorskog prava i krivično delo (shodno odredbama Zakona o autorskom i srodnim pravima i Krivičnog zakonika).Korišćenje delova teksta dozvoljeno je shodno autorskom pravu i uz saglasnost Udruženja Nomotehnički Centar kao i autora: Jelica Kusmuk. ODRICANJE OD ODGOVORNOSTI – Sadržaj internet mesta služi u informativne i edukativne svrhe. Odgovarajući pravni instrumenti imaju prednost u odnosu na informacije sadržane na internet prezentaciji. Udruženje Nomotehnički Centar iz Beograda ne prihvata odgovornost za bilo kakvu upotrebu infromacija sadržanih na internet prezentaciji.