Studentska stanica

Članak se bavi pravnim tretmanom i položajem studenata koji su istovremeno i roditelji, koji uz najvažniju ulogu u životu- biti dobar otac/ dobra majka, uzor svom djetetu, izvršavaju svoje studentske obaveze. Zakonske mogućnosti roditelja – studenata i njihova prava u odnosu na ostale navode se Statutima Univerziteta u Crnoj Gori. Crnogorski Univerziteti su Univerzitet Crne Gore, Univerzitet Donja Gorica i Univerzitet Mediteran. Svi navedeni univerziteti Statutom bliže određuju prava i obaveze studenata. S obzirom na to da studenti redovnim tokom stvari upisuju fakultet sa punoljetstvom samim tim stiču i potpunu poslovnu sposobnost pa su i u mogućnosti da zaključe brak i osnuju porodicu. Porodica je kako se navodi u Porodičnom zakonu Crne Gore[1] –zajednica života roditelja, djece i drugih srodnika koji imaju međusobna prava i obaveze kao i druga osnovna zajednica života u kojoj se njeguju i podižu djeca. Iz navedenog proizilazi da studenti imaju pravo da zaključe brak i osnuju porodicu, da vaspitavaju i podižu djecu. Postavlja se pitanje pravnog tretmana, zaštite ili pravne pomoći za studente roditelje. Uslijed uobičajnih studentskih obaveza oni imaju i onu najvažniju da budu odgovorni i uzorni roditelji, te samim tim bi bilo opravdano da imaju poseban pravni tretman ili neki vid pravne zaštite na studijama. Kao što je napred navedeno, Statutima Univerziteta uređenja su pitanja pravnog položaja studenta koji su istovremeno i roditelj. Nesumnjivo je da je ženama koje su trudne napornije i teže da završe studije ali svakako da se posebna zaštita pruža i očevima koji završavaju studije. Takvo rješenje je usaglašeno sa Zakonom o radu Crne Gore shodno pravu na roditeljsko odsustvo na koje se mogu pozvati i zaposlene majke ali i očevi. Odnosno kako se crnogorski zakonodavac trudio da izjednači položaj majke i oca samim tim je i opravdano da očevima- studentima imaju i određen opseg prava. Statut Univerziteta Crne Gore navodi u članu 145[2] da se studentu na njegov zahtjev odobrava mirovanje prava i obaveza za vrijeme: 1) teže odnosno duže bolesti; 2) upućivanja na stručnu praksu u trajanju od najmanje šest mjeseci; 3) međunarodne razmjene studenata u trajanju dužem od 30 dana u toku održavanja nastave, ako student kroz tu razmjenu ne stiče ECTS kredite; 4) trudnoće; 5) roditeljskog odsustva; 6) njege djeteta nakon roditeljskog odsustva u trajanju od godinu dana; 7) priprema za olimpijske igre, svjetsko ili evropsko prvenstvo – kada ima status vrhunskog sportiste; 8) i u drugim opravdanim slučajevima. Mirovanje prava i obaveza studenta odobrava se u trajanju od jednog semestra ili jedne studijske godine[3], odnosno u dužini trajanja bolesti zbog koje se odobrava mirovanje. Za vrijeme trajanja mirovanja student može polagati ispite ako je za polaganje tih ispita ispunio obaveze.Vrijeme mirovanja ne računa se u vrijeme trajanja studija. Po prestanku razloga zbog kojih je tražio mirovanje, student nastavlja studije po pravilima po kojima je započeo studiranje. O zahtjevu za mirovanje prava i obaveza odlučuje dekan, u roku od 15 dana od dana podnošenja zahtjeva. Odluka dekana o mirovanju prava i obaveza  je konačna. Student može biti ispisan sa Univerziteta na lični zahtjev ili ako ne izvršava obaveze preuzete ugovorom o studiranju. Neizvršavanje obaveza iz stava 1 ovog člana predstavljane pohađanje nastave u toku cijele godine, neupisivanje naredne godine studija, odnosno propuštanje ponovnog prijavljivanja za ostalih predmeta iz prethodne godine studija u propisanom roku, a da mu pri tom ne miruju prava i obaveze utvrđene članom 145 ovog statuta. Rješenje o ispisu donosi dekan, po ovlašćenju rektora. Rješenje o ispisu sadržina ziv studijskog programa na koji je student bio upisani period studiranja. Uz rješenje se izdaje potvrda o ukupno stečenim ECTS kreditima, sa popisom položenih ispita i pripadajućim ECTS kreditima i postignutim ocjenama. Ispis studenta se konstatuje u indeksu. Žalba na odluku o ispisu može se izjaviti Senatu, čija odluka je konačna. Studentski parlament ima pravo da se obrati Senatu ako smatra da je u postupku ispisa bilo neregularnosti. Univerzitet Mediteran je Statutom nije odredio prava i obaveze studenata dok su pravo na roditeljsko odsustvo, odsustvo zbog trudnoće regulisano Pravnicima[4]. Konkretno razlikuju se Pravilnici o pravima i obavezama studenta na osnovnim studijama i Pravilnik o studiranju studenta na postdiplomskim studijama kao i Pravilnik o studiranju na doktorskim studijama. S obzirom na prirodu postidiplomskih i doktorskih studija roditeljsko odsustvo kao i mirovanje prava i obaveza studenata nije predviđeno. S druge strane čl. 22 Pravilima o studiranju na osnovnim studijama Univerziteta “Mediteran” od dana 29.10.2015 god. predviđa se da: Prava i obaveze studenta miruju: – za vrijeme trudnoće studentkinje i do 1 godine starosti djeteta, odnosno za vrijeme roditeljskog odsustva saglasno propisima o radu; – dužeg odsustva zbog bolesti; – zbog neprekidnog bolničkog liječenja u trajanju od najmanje jednog semestra; – priprema za olimpijske igre, svjetsko ili evropsko prvenstvo – kada ima status vrhunskog sportiste; – iz posebnih razloga lične prirode koji se cijene u svakom konkretnom slučaju. Mirovanje prava i obaveza studenta, odobrava se u trajanju od jednog semestra ili jedne studijske godine. Rješenje o mirovanju prava i obaveza studenta donosi dekan organizacione jedinice Neposrednim kontaktom sa studentima roditeljima dolazi se do saznanja koliko je teško „balansirati“ između studentskih i roditeljskih obaveza. Profesori Univerziteta Crne Gore uvijek imaju razumjevanja za studente – roditelje posebno ako se radi o studentkinjama koje su samohrane majke. Za takve studente povodom polaganja ispita određuju se  posebni termini organizovanja ispita i uvijek su nastrojeni da pomognu povodom polaganja ili da ih oslobode od obaveznog prisustva predavanja, pohađanja seminara, radionica ili pravnih praksi i vježbi. No, na Univerzitetu Crne Gore nisu obavezna predavanja, što je i dodatno olakšanje za sve studente roditelje. Na Univerzitetu Mediteran i Univerzitetu Donja Gorica (UDG) stvari stoje drugačije. Potrebno da se student roditelj obrati dekanu sa molbom da nije u prilici da prisustvuje predavanja zbog roditeljskih obaveza, te da mu se omoguće polaganje u posebnim rokovima, terminima i tome sl. Međutim s obzirom na manji broj studenata na ovim univerzitetima, profesori i dekani dolaze informaciji o studentima koji su istovremeno i roditelji, te su uvijek puni razumjevanja i izlaze im u susret povodom bilo kog vida pomoći tokom studiranja pa čak i odlaganja ispita. Izvori: [1]