REHABILITACIJA

By /
Rehabilitacija je postupak uspostavljanja ranijeg statusa neosuđivanog građanina Republike Srbije, koji je osuđeno lice imalo pre krivične osude.

Izvršenjem kazne ili druge sankcije trebalo bi da se steknu uslovi da se osuđeno lice u svojim pravima izjednači sa ostalima. Institutom rehabilitacije se postiže otklanjanje pravnih posledica osude po osuđeno lice. Razlog za primenu rehabilitacije je što nije humano otežavati resocijalizaciju učiniocu nekog krivičnog dela, koji se primerno vladalo posle izvršavanja kazne, dakle, cilj je što uspešnije uključivanje u društveni život.

Rehabilitacija je neophodna zato što osuđeni i posle izvršene kazne trpi posledice osude, i nalazi se u nejednakom položaju u odnosu na okolinu. Radi se o fikciji neosuđivanosti učinioca.

Prema Krivičnom zakoniku, postoje dve vrste rehabilitacije:
  1. Zakonska rehabilitacija – koja je obavezna. Ona nastaje po sili zakona, protekom određenog vremenskog perioda od osude u korist lica, koja ranije nisu bila osuđivana ili koja se po zakonu smatraju neosuđivanim, pod uslovom da lice nije u međuvremenu učinilo novo krivično delo.
Zakonska rehabilitacija nastupa:
 1) ako lice koje je oglašeno krivim, a oslobođeno od kazne ili kojem je izrečena sudska opomena, u roku od godinu dana od pravnosnažnosti presude, odnosno rešenja ne učini novo krivično delo;
2) ako lice kojem je izrečena uslovna osuda, u vreme proveravanja i u roku od godinu dana po isteku roka proveravanja, ne učini novo krivično delo;
3) ako lice koje je osuđeno na novčanu kaznu, kaznu rada u javnom interesu, oduzimanja vozačke dozvole ili kaznu zatvora do šest meseci, u roku od tri godine od dana kad je ta kazna izvršena, zastarela ili oproštena, ne učini novo krivično delo;
4) ako lice koje je osuđeno na kaznu zatvora preko šest meseci do jedne godine, u roku od pet godina od dana kad je ta kazna izvršena, zastarela ili oproštena, ne učini novo krivično delo.
5) ako lice koje je osuđeno na kaznu zatvora preko jedne do tri godine, u roku od deset godina od dana kad je ta kazna izvršena, zastarela ili oproštena, ne učini novo krivično delo.
  1. Sudska rehabilitacija – koja je fakultativna. Ostvaruje se na osnovu sudske odluke, na osnovu zahteva koja podnosi osuđivano lice. Sud će dati rehabilitaciju ako nađe da ju je osuđeno lice svojim vladanjem zaslužilo i ako je prema svojim mogućnostima, naknadilo štetu prouzrokovanu krivičnim delom, pri čemu je sud dužan da uzme u obzir i sve druge okolnosti koje su od značaja za davanje rehabilitacije.
Zakon propisuje uslove pod kojim osuđivano lice može podneti zahtev:
  • da je lice bilo osuđeno na kaznu zatvora od tri do pet godina;
  • da u roku od deset godina od dana kada je ta kazna izdržana, zastarela ili oproštena nije učinilo novo krivično delo.
Obe vrste, dakle, proizvode isto dejstvo, ali se razlikuju po načinu na koji se ostvaruju. Takođe, za obe vrste rehabilitacije je neophodno da je izvršena i sporedna kazna, ako je bila izrečena, i da ne traju mere bezbednosti.

Kada je reč o licu koje je više puta osuđivano, onda mu sud može dati rehabilitaciju samo ako su ispunjeni svi uslovi, i za zakonsku i za sudsku rehabilitaciju, u odnosu na svako delo koje je učinio, odnosno za koje je bio osuđen. I tada se u obzir uzima vladanje osuđenog i sve druge okolnosti koje su od značaja za davanje rehabilitacije, a naručito priroda i značaj dela.

Potpuna rehabilitacija znači prestanak svih negativnih pravnih posledica koje nastaju po osuđeno lice zbog osuđujuće presude, kao i brisanje same osude. Brisanje iz kaznene evidencije preduzima se po posebnim pravilima, koji vodi nadležni organ uprave. Evidencija obuhvata sva osuđena lica za krivična dela na teritoriji Republike Srbije.

Kad proteknu tri godine od dana izdržane, zastarele ili oproštene kazne, sud može odlučiti da prestane pravna posledica osude koja se odnosi na zabranu sticanja određenog prava, ukoliko već nije prestala usled rehabilitacije.

Izvori: 
Autor:


PRATITE NAS NA INSTAGRAMU: kliknite ovde.
PRATITE NAS NA FACEBOOK-U: kliknite ovde.

*Napomena: Tekstovi u okviru projekta, priredjeni su u vidu stručnih radova i predstavljaju vrstu pisanog rada koji sadrži korisne priloge iz domena određene struke. Stručni rad ne mora biti izvorno istraživanje i ne mora sadržati nove, originalne naučne spoznaje i rezultate. Njegova osnovna svrha sastoji se u prikupljanju i tumačenju već poznatih činjenica, informacija, stavova i teorija, na način koji doprinosi širenju naučnih spoznaja, razvijanju novih pristupa u interpretaciji i primeni postojećih naučnih rezultata i prilagođavanju tih rezultata potrebama savremene teorije i prakse. Udruženje Nomotehnički Centar iz Beograda, ne odgovara za tumačenje prikupljenjih činjenica, informacija, stavova i teorija u autorskom radu, svaki autor odgovara za tačnost informacija u svom radu.

Svako kopiranje, umnožavanje, objavljivanje i distribuiranje celine ili delova teksta predstavlja povredu autorskog prava i krivično delo (shodno odredbama Zakona o autorskom i srodnim pravima i Krivičnog zakonika).

Korišćenje delova teksta dozvoljeno je shodno autorskom pravu i uz saglasnost Udruženja Nomotehnički Centar kao i autora: Nataša Stančev.

ODRICANJE OD ODGOVORNOSTI – Sadržaj internet mesta služi u informativne i edukativne svrhe. Odgovarajući pravni instrumenti imaju prednost u odnosu na informacije sadržane na internet prezentaciji. Udruženje Nomotehnički Centar iz Beograda ne prihvata odgovornost za bilo kakvu upotrebu infromacija sadržanih na internet prezentaciji.

Scroll to Top