U ovom članku povući ćemo paralelu između Zakona o prevozu putnika u drumskom saobraćaju[1] i izmenama koje je isti doživeo. Šta je novo? Šta se bitno menja?
Zakon o prevoz putnika u drumskom saobraćaju na snagu je stupio 2015. godine. Pomenuti zakon, u osnovi ima zadatak da uredi uslove i način obavljanja javnog prevoza putnika i prevoza lica za sopstvene potrebe u drumskom saobraćaju u domaćem i međunarodnom prevozu, pružanja staničnih usluga na autobuskim stanicama i inspekcijski nadzor.
Izmene kojima ćemo se u nastavku baviti pretežno se odnose na odredbe o limo servisu i taksi prevozu.
Za početak, da definišemo limo servis.
Reč je o usluzi iznajmljivanja limuzina sa vozačem. Razlika između ovog i taksi prevoza jeste da se u ovom slučaju ne mora, a najčešće se ni ne određuje, satnica polaska, maršuta kretanja i drugi uslovi. Sve pomenuto određuje korisnik i to uglavnom u hodu. S druge strane, pružalac usluge određuje cenu. Cena se određuje na neka od sledeća tri načina :
● po pređenom kilometru;
● po satu;
● po danu;
Cena je samo jedan od elemenata Ugovora o pruženim uslugama koji obavezno nastaje između pružaoca usluge i korisnika ( fizičkog ili pravnog lica ).
Zanimljivo je da su do nedavno, usluge limo servisa bile definisane u okviru Zakona o turizmu, dok su sada deo Zakona o prevozu putnika u drumskom saobraćaju. S toga, pojedinosti više nisu fleksibilne u onoj meri u kojoj su bile pre donošenja Zakona o izmenama i dopuna Zakona o prevozu putnika u drumskom saobraćaju[2].
Odredbe na koje sada treba obratiti pažnju su :
čl. 137a
Privredno društvo ili preduzetnik može da obavlja limo servis ako poseduje rešenje opštinske, odnosno gradske uprave, odnosno uprave nadležne za poslove saobraćaja, kojim je utvrđeno da privredno društvo ili preduzetnik ima registrovanu pretežnu delatnost „taksi prevozˮ i ispunjava uslove u pogledu sedišta propisane u članu 87a stav 1. ovog zakona, uslove u pogledu poslovnog ugleda propisane u članu 87g st. 1. i 2. ovog zakona, kao i uslove u pogledu vozila i vozača.
Uslovi o vozilu podrazumevaju da je reč o vozilu od istorijskog značaja ( oldtajmer ), limuzina sa dužinom ne manjom od 7m, vozilo visoke klase sa kataloškom cenom većom od 25.000e, vozilo sa 7+1 ili 8+1 mesta za sedenje ..
Uslovi o vozaču podrazumevaju da vozač ima najmanje 21 godinu starosti, najmanje 3 godine vozačku dozvolu V kategorije ukoliko vozi oldtajmer ili vozilo visoke klase, dok je za vozilo sa 7+1 ili 8+1 mesto za sedenje neophodna licenca za obavljanje poslova profesionalnog vozača najmanje D1 kategorije ..
čl. 137g
Prevoznik je dužan da:
1) na ulazu u sedište, odnosno prostor u kome obavlja delatnost vidno istakne poslovno ime i sedište;
2) na ulazu u prostor u kome obavlja delatnost vidno istakne radno vreme i da ga se pridržava u svom poslovanju;
3) u svakom poslovnom prostoru, odnosno mestu poslovanja, istakne cene usluga koje pruža, odnosno pre pružene usluge obavesti korisnika o visini cene;
6) na istinit, jasan, razumljiv i neobmanjujući način u isticanju ponude obaveštava korisnike o usluzi prevoza koju nudi, u pogledu vrste, načina pružanja usluge prevoza, cene i dr;
7) vodi evidenciju ugovorenih prevoza koja sadrži podatke o putničkom vozilu, vozaču i trajanju prevoza;
Vozač putničkog vozila mora biti u radnom odnosu ili radno angažovan kod prevoznika.
čl. 137d
Limo servis obavlja se na osnovu ugovora, zaključenog u pisanom ili elektronskom obliku, tako što se putničko vozilo iznajmljuje u celini. Svrhu, cilj i trajanje prevoza utvrđuje korisnik prevoza i svi putnici su saglasni sa destinacijom i tokom putovanja, odnosno vrstom usluge. Cena prevoza se ne obračunava i ne naplaćuje na način koji je karakterističan za ostale vrste prevoza (taksi prevoz, linijski prevoz, vanlinijski prevoz i poseban linijski prevoz).
U vozilu kojim se obavlja prevoz mora se nalaziti dokumentacija iz koje se nesumnjivo može utvrditi svrha, cilj i trajanje putovanja, kao i način obračunavanja cene prevoza.
Cena prevoza se obračunava na osnovu jedinice vremena (čas ili dan), pri čemu trajanje prevoza ne može biti kraće od tri časa.
Limo servis ne može se nuditi na javnim površinama (putevima, trgovima, taksi ili autobuskim stajalištima i sl.).
Limo servis se može obaviti samo ako je prevoz prethodno ugovoren u sedištu prevoznika.
Prevoznik je dužan da u sedištu evidentira prevoz pre otpočinjanja prevoza.
Nakon izvršenja prevoza vozilo se mora bez odlaganja vratiti u sedište, osim ako se otpočinje prevoz po novom ugovoru o prevozu, koji je zaključen i evidentiran pre nego što je vozilo napustilo sedište.
Zakon o izmenama i dopunama Zakona i prevozu putnika u drumskom saobraćaju u svom sadržaju uobličio je i taksi prevoz. Segmenti ove delatnosti na koje se izmene u velikoj meri odnose su :
● poslovni ugled;
● obeležavanje taksi vozila;
● broj taksi vozila;
● teritorijalno ograničenje;
● cena – taksimetar;
● vozilo;
● vozač;
Temelj ove delatnosti sadržan je u
čl. 87 Zakona o prevozu putnika u drumskom saobraćaju koji sada glasi:
Taksi prevoz obavlja se na osnovu rešenja o odobravanju taksi prevoza koje izdaje opštinska, odnosno gradska uprava, odnosno uprava nadležna za poslove saobraćaja, u okviru dozvoljenog broja taksi vozila.
Odobrenje se izdaje privrednom društvu ili preduzetniku koji u registru privrednih subjekata ima registrovanu pretežnu delatnost „taksi prevozˮ i koji ispunjava uslove u pogledu sedišta, vozača, vozila i poslovnog ugleda.”.
Ovaj temelj poslužiće nam za predstavljanje izmena u gore navedenim segmentima.
U okviru čl. 87g taksativno se navodi u kojim okolnostima privredno društvo ne ispunjava uslov poslovnog ugleda. Kada :
● mu je pravnosnažno izrečena zaštitna mera zabrane vršenja delatnosti javnog prevoza u drumskom saobraćaju propisana zakonom kojim se uređuju privredni prestupi ili prekršaji;
● ima neizmirene poreske obaveze po osnovu registrovane delatnosti.
čl. 89a
Vozilo kojim se obavlja taksi prevoz obeležava se isticanjem krovne oznaka koja ima instalirano osvetljenje i sadrži natpis „TAXIˮ, broj krovne oznake i oznaku izdavaoca krovne oznake.
Pravno lice izdaje krovnu oznaku taksi prevozniku koji dostavi saglasnost opštinske, odnosno gradske uprave, odnosno uprave nadležne za poslove saobraćaja.
Možda na prvi pogled ova odredba deluje kao ne toliko bitna, ali zapravo jeste. Ovo će u velikoj meri onemogućiti tzv. ,,taksiste na crno’’ iliti ,,divljake’’ da posluju na način na koji su uspevali da posluju do sada.
Izmena koja je privukla najveću pažnju jeste izmena o ograničenju broja taksi vozila.
čl. 94
Jedinica lokalne samouprave donosi akt kojim utvrđuje dozvoljeni broj vozila za obavljanje taksi prevoza.
Ako jedinica lokalne samouprave ne donese pomenuti akt dozvoljeni broj vozila za obavljanje taksi prevoza utvrđuje na sledeći način:
1) za jedinice lokalne samouprave koje imaju više od 100.000 stanovnika broj stanovnika deli se sa 400;
2) za jedinice lokalne samouprave koje imaju manje od 100.000 stanovnika broj stanovnika deli se sa 600;
pri čemu se kao broj stanovnika jedinice lokalne samouprave uzima podatak Republičkog zavoda za statistiku sa poslednjeg popisa stanovništva.
čl. 91
Taksi prevoznik može da obavlja taksi prevoz samo na teritoriji jedinice lokalne samouprave koja mu je izdala odobrenje.
Izuzetno, taksi prevoznik može da obavi taksi prevoz preko teritorije, odnosno prevoz koji se završava na teritoriji jedinice lokalne samouprave za koju nema odobrenje, ako je taksi prevoz započet na teritoriji jedinice lokalne samouprave koja mu je izdala odobrenje.
U slučaju da taksi prevoznik krene sa svoje teritorije i završi vožnju na teritoriji jedinice lokalne samouprave za koju nema odobrenje, dužan je da odmah po izlasku putnika ukloni krovnu oznaku i vrati se na područje za koje ima odobrenje za rad.
čl 91b
Taksi vozač je dužan da prilikom otpočinjanja prevoza uključi taksimetar, odnosno preuzme od putnika potvrdu o fiksnoj ceni kada prevoz otpočinje sa taksi stajališta na lokacijama od posebnog interesa za jedinicu lokalne samouprave.
Lokacija od posebnog interesa za jedinicu lokalne samouprave je aerodrom, železnička stanica, autobuska stanica i luka, koja je aktom jedinice lokalne samouprave utvrđena kao takva.
Taksi prevoznik je dužan da za izvršenu uslugu prevoza naplati cenu prevoza u iznosu koji pokazuje taksimetar u trenutku završetka prevoza ili cenu iz potvrde o fiksnoj ceni prevoza sa lokacije od posebnog interesa za jedinicu lokalne samouprave.
Taksi prevoznik je dužan da izda račun korisniku usluge taksi prevoza za obavljeni prevoz, koji sadrži naziv i sedište taksi prevoznika, datum, relaciju ili kilometražu i cenu prevoza.
Ono što sada stoji u Zakonu o izmenama i dopunama Zakona o prevozu putnika u drumskom saobraćaju čl. 87 a vezano za uslove koje vozilo mora da ispunjava je:
● da ima klima uređaj koji nije naknadno ugrađen;
● da ima ugrađen ispravan taksimetar koji je podešen i overen isključivo u skladu sa zakonom kojim se uređuje metrologija;
●da ispunjava bliže i posebne uslove koje propisuje jedinica lokalne samouprave u pogledu obaveze obeležavanja vozila, izgleda i urednosti vozila, kao i ispravnosti opreme vozila ..
Dok za vozača, čl. 87b važi sledeće :
● da ima radno iskustvo na poslovima vozača motornog vozila od najmanje pet godina;
- da ima uverenje o zdravstvenoj sposobnosti za upravljanje motornim vozilom koje je propisima kojima se uređuje bezbednost saobraćaja na putevima utvrđeno za vozače kojima je upravljanje vozilom osnovno zanimanje;
● da ima položen ispit o poznavanju jedinice lokalne samouprave ako prema podacima Republičkog zavoda za statistiku na poslednjem popisu stanovništva jedinica lokalne samouprave ima više od 100.000 stanovnika;
● vozač ne može biti lice koje je osuđeno na kaznu zatvora dužu od dve godine za krivično delo protiv života i tela, polne slobode, imovine, bezbednosti javnog saobraćaja, zdravlja ljudi i javnog reda i mira, dok traju pravne posledice osude, kao ni lice kome je izrečena zaštitna mera zabrane upravljanja motornim vozilom, dok traje izrečena mera.
Osnovni cilj izmena i dopuna jeste svakako podići bezbednost putnika u drumskom saobraćaju na viši nivo.
Izvori :
Zakon o prevozu putnika u druskom saobraćaju Republike Srbije (“Sl. glasnik RS”, br. 68/2015, 41/2018, 44/2018 – dr. zakon, 83/2018 i 31/2019)
Zakon o izmenama i dopunama Zakona o prevozu putnika u drumskom saobraćaju Republike Srbije (“Sl. glasnik RS”, br. 83/2018)
[1] Zakon o prevozu putnika u druskom saobraćaju Republike Srbije (“Sl. glasnik RS”, br. 68/2015, 41/2018, 44/2018 – dr. zakon, 83/2018 i 31/2019)
[2] Zakon o izmenama i dopunama Zakona o prevozu putnika u drumskom saobraćaju Republike Srbije (“Sl. glasnik RS”, br. 83/2018)
Autor teksta:
PRATITE NAS NA INSTAGRAMU: kliknite ovde.
PRATITE NAS NA FACEBOOK-U: kliknite ovde.
*Napomena: Tekstovi u okviru projekta, priredjeni su u vidu stručnih radova i predstavljaju vrstu pisanog rada koji sadrži korisne priloge iz domena određene struke. Stručni rad ne mora biti izvorno istraživanje i ne mora sadržati nove, originalne naučne spoznaje i rezultate. Njegova osnovna svrha sastoji se u prikupljanju i tumačenju već poznatih činjenica, informacija, stavova i teorija, na način koji doprinosi širenju naučnih spoznaja, razvijanju novih pristupa u interpretaciji i primeni postojećih naučnih rezultata i prilagođavanju tih rezultata potrebama savremene teorije i prakse.
Udruženje Nomotehnički Centar iz Beograda, ne odgovara za tumačenje prikupljenjih činjenica, informacija, stavova i teorija u autorskom radu, svaki autor odgovara za tačnost informacija u svom radu.Svako kopiranje, umnožavanje, objavljivanje i distribuiranje celine ili delova teksta predstavlja povredu autorskog prava i krivično delo (shodno odredbama Zakona o autorskom i srodnim pravima i Krivičnog zakonika).
Korišćenje delova teksta dozvoljeno je shodno autorskom pravu i uz saglasnost Udruženja Nomotehnički Centar i autora: Tamara Spasić.
ODRICANJE OD ODGOVORNOSTI – Sadržaj internet mesta služi u informativne i edukativne svrhe. Odgovarajući pravni instrumenti imaju prednost u odnosu na informacije sadržane na internet prezentaciji. Udruženje Nomotehnički Centar iz Beograda ne prihvata odgovornost za bilo kakvu upotrebu infromacija sadržanih na internet prezentaciji.